Artikelen door Dorothea Alkema

Spannend! – Verborgen misverstanden

Het woord “spannend” bestaat zowel in het Nederlands als in het Duits. Het is echt boeiend om te ontdekken hoe vergelijkbaar en hoe verschillend deze woorden in beide talen zijn en hoezeer de semantiek, d.w.z. de betekenis van het woord, duidelijk afhangt van de culturele interpretatie van een en hetzelfde fenomeen. “Spannend” gaat in beide […]

Duitse taal prefabs

Taal bestaat uit woordjes en uit regels, het lexicon en de grammatica. Met behulp van de regels kun je de woordjes zo naast elkaar zetten dat er correcte zinnen ontstaan. Zo de gangbare theorie over taal, die het spreken ziet als een samenspel/wisselspel tussen het herinneren van woordbetekenissen en het berekenen van mogelijke combinaties. Als […]

De grote Duitse kleine-woordjes-quiz

“… da steckt der Teufel im Detail” Bijna alle cursisten die ik in de loop der jaren heb langs zien komen, klagen vroeg of laat over de „kleine woordjes“ en dat ze die of niet paraat hebben in het Duits of de betekenis van de Duitse kleine woordjes niet kunnen thuisbrengen. Als je dan navraagt […]

Sprichwörter-Quiz

Spreekwoorden en gezegdes? Is dat niet heel stoffig en ouderwets? Iets voor oude mensen, toespraken bij een bedrijfsjubileum of als je met pensioen gaat? May be … maar het is in Duitsland tegenwoordig ook een grappige trend op social media en dan wel in een modern en creatief jasje. De kunst is daarbij, om vrij […]

Fouten maken of: Je kapmes in taalverwerving.

In NRC van 11 juni 2021 verscheen onder het kopje “Intelligent falen: zo doe je dat“ een kort stukje van Ben Tiggelaar over een webinar met Harvard prof Amy Edmondson, waarin zij in een praktische taxonomie drie soorten falen presenteerde. Dat heeft mij geïnspireerd om weer eens na te denken over de functie van fouten […]

Taal is muziek, of: Surfen op de klank

Het is zo vanzelfsprekend, dat we het vaak vergeten: Taal is niet alleen inhoud en betekenis. Taal is ook klank, ritme, melodie.  Wat we willen zeggen bedenken we met onze hersenen. Maar dat we het daadwerkelijk zeggen, dus dat we het naar buiten brengen, dat iemand anders het kan horen en begrijpen, daarvoor hebben we […]

De kers op de taart van de taalbeheersing

“Wat is het kortste boek ter wereld? Het Duitse-moppen-boek“. Duitsers hebben geen humor! Ze zijn „bierernst“ en gaan, als ze willen lachen, naar de kelder. Dat is tenminste wat anderen over Duitsers denken. Duitsers zelf denken daar anders over. Ze vinden dat ze wel degelijk humor hebben. Volgens een enquête van „Der Spiegel“ denkt 74% […]