Duitse taal prefabs

Taal bestaat uit woordjes en uit regels, het lexicon en de grammatica. Met behulp van de regels kun je de woordjes zo naast elkaar zetten dat er correcte zinnen ontstaan.

Zo de gangbare theorie over taal, die het spreken ziet als een samenspel/wisselspel tussen het herinneren van woordbetekenissen en het berekenen van mogelijke combinaties.

Als deze theorie klopt, dan zou je in principe met een eindig aantal woorden en regels een oneindige aantal zinnen kunnen maken en op die manier alles zeggen, wat je maar wilt zeggen. Ook in een vreemde taal. Dus met wat tijd zou je een taal compleet – woord voor woord – zelf kunnen „maken“.

Ik heb een keer op deze manier een Engelse tekst geschreven: met behulp van het woordenboek en mijn schoolkennis van de Engelse grammatica en  – heel veel tijd.

Ik was trots op mijn eerste Engelse „paper“ maar ook een beetje onzeker, of alles wel klopte. Omdat er toen nog geen internet was, dus ook geen spelling check of deepl of google translate, liet ik het aan een native speaker zien om ernaar te kijken en de nodige correcties aan te brengen. Tot mijn allergrootste verbazing en vreugde zat er maar weinig rood in de tekst toen ik hem terug kreeg. Dus vroeg ik aan de Engelse vriendin hoe dat kwam, en of ze wel streng genoeg gekeken had. Ze zij toen beleefd en vriendelijk, dat er echt niet veel fouten te vinden waren geweest „but“ – en nu kwam de vernederende donderslag –  „of course it’s not English“. 

Het wordt de laatste decennia in de linguistische wetenschappen steeds duidelijker, dat taal niet (alleen of voornamelijk) geproduceerd wordt op de boven beschreven manier. 

Een mens is geen computer en taal is meer, veel meer dan „woordjes + regels“.

Vaste verbindingen en idiomatische uitdrukkingen, taalformules, frases, collocaties, gezegdes, spreekwoorden komen steeds meer in beeld als „prefabs” van de taal, die als geheel opgeslagen en naar behoefte uit het magazijn opgediept worden. Deze prefabs zijn eveneens geliefd bij mensen, die vreemde talen leren. Niet alleen om de efficiëntie waarmee je in één klap heel wat woorden correct aan elkaar hebt gebreid. Maar ook omdat het dan zo echt en authentiek klinkt.

Reden genoeg voor een quiz over Duitse taal-prefabs.

 

Meer weten over dit onderwerp? Lees dan:

Schilperoord, J. & Cozijn, R. (2010). The representation and processing of fixed and compositional expressions. In M. Everaert, T. Lentz, H. de Mulder, O. Nilsen, and . Zondervan (Eds). The linguistics Enterprise: from knowledge of language to knowledge in linguistics (pp. 291-314). Linguistics Today, John Benjamins.